Çin, dünya yörüngesinde ilk kez iki uyduyu kenetleyerek yakıt ikmali gerçekleştirdi. Gelişme, jeostatik yörüngede Shijian-21 ve Shijian-25 uyduları arasında gerçekleşti. Görevle ilgili resmi bir açıklama yapılmasa da, ABD merkezli uzay gözlem firması COMSPOC ve İsviçre merkezli s2a systems şirketlerinin optik verileri, iki uydunun kenetlendiğini doğrulayan bulgular ortaya koydu.
Çin, yörüngede yakıt ikmali yapmayı başardı
Shijian-25, 2025 yılı Ocak ayında uzaya gönderildi. Shijian-21 ise 2021’den bu yana uzayda görev yapıyor. COMSPOC, 13 Haziran’dan itibaren iki uydunun jeosenkron yörüngede bir dizi yakın geçiş gerçekleştirdiğini belirledi.
Bu tarihte iki uydu arasındaki mesafe yaklaşık 1 kilometreye kadar düştü ve yaklaşık 90 dakika boyunca bu konumda sabit kaldı. Aynı anda, ABD’ye ait USA 270 ve USA 271 isimli iki gözetleme uydusu, Çin uydularının iki yanına konumlandı.
30 Haziran’da s2a systems tarafından kaydedilen verilere göre, iki Çin uydusu yeniden birbirine yaklaştı. Gözlemler sırasında her iki uydu da ekvatorun 35.786 kilometre üzerinde yer alıyordu. Şirket, 2 Temmuz’da yaptığı açıklamada Shijian-21 ile Shijian-25’in o gün itibarıyla artık birbirinden ayırt edilemediğini bildirdi. Aynı gün, iki uydunun tam olarak kenetlendiği ve yakıt transferi gerçekleştirdiği değerlendirildi.
Yakıt ikmali görevinin Shijian-21’in daha önce gerçekleştirdiği görevlerle bağlantılı olduğu belirtiliyor. Bu uydu, 2022 yılında kullanılmayan Beidou-2 G2 uydusunu yörüngeden çıkararak mezarlık yörüngesine taşımıştı. Söz konusu manevrada yüksek miktarda yakıt tüketildiği biliniyor. Shijian-25’in bu görevde Shijian-21’e yeniden yakıt sağlamış olabileceği ifade ediliyor.
Yörüngede yakıt ikmali, uzay çalışmalarında stratejik öneme sahip teknolojiler arasında yer alıyor. Uydu ömrünü uzatmanın ötesinde, derin uzay görevlerinin sürdürülebilir hale gelmesi için bu tür teknolojiler gerekli görülüyor.
Çin’in gerçekleştirdiği bu operasyon, insansız uzay görevlerinin sınırlarını genişletirken, diğer uzay ajansları tarafından da dikkatle takip ediliyor. ABD’nin benzer bir teknolojiyi 2026 yılında denemeyi planladığı biliniyor.
